ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن فضل بن حسن طبرسی سوره الصافّات ۱۱۴ الی ۱۲۲
[سوره الصافات (۳۷): آیات ۱۱۴ تا ۱۲۲]
وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلى مُوسى وَ هارُونَ (۱۱۴)
وَ نَجَّیْناهُما وَ قَوْمَهُما مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ (۱۱۵)
وَ نَصَرْناهُمْ فَکانُوا هُمُ الْغالِبِینَ (۱۱۶)
وَ آتَیْناهُمَا الْکِتابَ الْمُسْتَبِینَ (۱۱۷)
وَ هَدَیْناهُمَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ (۱۱۸)
وَ تَرَکْنا عَلَیْهِما فِی الْآخِرِینَ (۱۱۹)
سَلامٌ عَلى مُوسى وَ هارُونَ (۱۲۰)
إِنَّا کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ (۱۲۱)
إِنَّهُما مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِینَ (۱۲۲)
ترجمه:
و به حقیقت منت نهادیم بر موسى و هارون، و نجات دادیم آن دو را و قومشان را از غمى بزرگ. و یارى کردیم ایشان را، پس بودند ایشان غالبان.
و دادیم آن دو را کتاب آشکار. و هدایت کردیم آن دو را به راه راست، و باقى گذاردیم بر آن دو در آیندگان. سلام بر موسى و هارون. همانا ما این چنین پاداش دهیم نیکوکاران را. همانا آن دو از بندگان مؤمن ما بودند.
شرح لغات:
مننا- اصل لغت (منّ) به معنى قطع است، خدا گوید: (لَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ)، «بر ایشان است اجر غیر ممنون- فصلت- ۸» که ممنون در این آیه به معنى مقطوع است.
نصر- به معنى یارى مىباشد، ولى باید گفت: هر نصرى به معنى عون و یارى بوده ولى هر عون و یارى به معنى نصر نیست چه این که هر کمکى را (عون) گویند ولى نصر فقط کمک براى مبارزه با دشمن را گویند.
تفسیر
خداوند به دنبال داستان ابراهیم به داستان «موسى» و «هارون» پرداخته و فرمود:
وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلى مُوسى وَ هارُونَ (و به حقیقت منت نهادیم بر موسى و هارون) یعنى نعمت دادیم به ایشان آن چنان که هر اذیتى از ایشان بریده است و از آن نعمتها، نبوت و نجات از دست فرعونیان و سایر نعمتهاى دنیوى و اخروى مى باشد.
وَ نَجَّیْناهُما وَ قَوْمَهُما (و نجات دادیم آن دو و قوم ایشان را) از «بنى اسرائیل» مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ (از اندوهى بزرگ) که مسخر و زیر دست فرعونیان بوده و بشدت براى ایشان به کار گرفته مىشدند.
و گفتهاند: نجات دادیم ایشان را از غرق شدن در دریا و یارى کردیم ایشان را بر فرعون و قوم او وَ نَصَرْناهُمْ (و یارى کردیم ایشان را) فَکانُوا هُمُ الْغالِبِینَ (پس بودند ایشان غالبان) یعنى غالب و قاهر شدند بعد از آنکه مغلوب و مقهور بودند.
وَ آتَیْناهُمَا الْکِتابَ الْمُسْتَبِینَ (و دادیم ایشان را کتاب واضح) یعنى «تورات» که به واسطه بیانى که دارد بسوى خود مىخواند و این صفت هر کتاب آسمانى است.
وَ هَدَیْناهُمَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ (و هدایت کردیم ایشان را به راه راست) یعنى دلالت کردیم ایشان را به راهى که مؤدّى به حق و رساننده به بهشت باشد.
وَ تَرَکْنا عَلَیْهِما (و گذاردیم بر آن دو) ثناء و ستایش نیکویى فِی الْآخِرِینَ (در آیندگان) به اینکه گفتیم:
سَلامٌ عَلى مُوسى وَ هارُونَ (سلام بر موسى و هارون) از تفسیر این آیه در پیش سخنانى گفتیم.
إِنَّا کَذلِکَ (ما بدین سان) مانند آنچه که به موسى و هارون انجام دادیم نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ (پاداش دهیم نیکوکاران را) به ایشان انجام مى دهیم و این پاداش به خاطر اطاعت ایشان است.
إِنَّهُما مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِینَ (بدرستى که آن دو از بندگان مؤمن ما هستند) یعنى آن دو از بندگان ما مىباشند که تصدیق کننده هستند به آنچه که خداوند واجب کرده و به آن عمل مى کنند
.
ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج۲۱