وَ أَنَّ اللَّهَ لا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِینَ‏: یعنى شهیدان مى‏دانند و بهم بشارت مى‏دهند که خداوند جزاى مؤمنان را بسیار زیاد میگرداند و علت اینکه این جمله را ذکر کرده با اینکه غیر شهیدان هم مى‏دانند که خداوند اجر مؤمن را ضایع نمیکند اینست‏ که شهداء این مطلب را پس از موت در برابر چشم مى‏بینند و مشاهده میکنند و دیگران در این جهان تکلیف استدلالا آن را مى‏پذیرند و مى‏دانند و استدلال هرگز جاى مشاهده را نمیتواند بگیرد و خبر دادن کجا و دیدن کجا و با دیدن و مشاهده سرور افزون میشود.

بعلاوه در این جمله دلالت است که ثواب مورد استحقاق است و خدا هرگز آن را باطل نخواهد کرد و ثواب دادن جز از طرف خداى متعال نمیباشد. و لذا خداوند نفى ضایع کردن را بخود لقب داده.

آنچه که در اخبار درباره ثواب شهیدان آمده قابل شماره نیست عالى ‏ترین آن حدیثى است که حضرت على بن موسى الرضا (ع) از حسین بن على (ع) روایت کرده به این قرار:

روزى در بین سخنرانى امیر مؤمنان براى مسلمین براى تحرک آنان بر جهاد جوانى بپا خاست و عرضه داشت یا امیر مؤمنان از فضیلت مجاهدان در راه خدا برایم بفرما.

حضرت فرمود در کنار پیغمبر که بر ناقه غضبا سوار بود و از غزوه ذات السلاسل بر میگشتیم میرفتم و همین سؤال ترا از او پرسیدم فرمود:

مجاهدان وقتى تصمیم بجنگ گیرند خداوند برات آزادى از دوزخ را بر ایشان مینویسد و چون براى جنگ مجهز شوند خداوند بدیشان بر ملائکه مباهات و فخر فروشى میکند و چون با اهل خود وداع میکنند، ماهیان و خانه ‏ها برایشان میگریند و چون مارى که پوست میاندازد گناهانشان میریزد و خداوند بر هر سربازى چهل فرشته مى ‏گمارد که او را از جلو و عقب و راست و چپ نگه دارد و هر ثوابى که انجام دهد دو چندان نوشته شود و در هر روزى براى او ثواب عبادت هزار مرد نویسند که هر کدام هزار سال عبادت کرده باشند که هر سال آن ۳۶۰ روز باشد و هر روز بقدر عمر دنیا و چون در برابر دشمن قرار گیرند علم جهانیان از ثواب آنها عاجز ماند و چون بمبارزه دست زنند و سنانها بحرکت آید و تیرها پرتاب شود و سربازان بر دشمن هجوم برند ملائکه بالهاى خود بر آنها پیچند و براى نصرت و ثبات قدم آنها دعا کنند و منادى فریاد کند که بهشت زیر سایه شمشیرها است و زخم شمشیر و نیزه بر مجاهد و شهید از نوشیدن آب خنک در تابستان سوزان گواراتر باشد و چون شهیدى با ضرب نى و با شمشیر از اسب در غلطد بزمین نرسد مگر اینکه خداوند همسر حور العین او را ببالینش فرستد تا نعمتها و مقامات عالى و گرامى او را باو بشارت دهد و چون بزمین افتد زمین به او گوید مرحبا بروح پاکى که از پیکرى پاک بیرون شد ترا بشارت باد که براى تو نعمتها و مقاماتیست که هیچ چشمى ندیده و هیچ گوشى نشنیده و بهیچ دلى نگذشته و خداوند گویدش من جانشین توام در بین اهل بیت تو هر که آنها را خشنود کند مرا خشنود کرده و هر کس که آنها را بخشم آرد مرا خشمگین ساخته و خداوند روحش را در حوصله مرغ سبز نهد تا او را ببهشت برد و بهر مقام که خواهد پرواز کند و از میوه- هایش تناول نماید و بقندیلهاى زرینى که به عرش آویخته است پناه گیرد و بهر مردى از شهیدان ۷۰ غرفه بهشتى داده شود که هر غرفه‏اى باندازه فاصله صنعاء یمن تا شام وسعت دارد و نورش شرق و غرب را روشن گرداند و در هر غرفه‏اى هفتاد در است و بر هر درى ۷۰ مصرع از طلاست و بر هر درى هفتاد پرده حریر و ظریف افتاده و در هر غرفه‏اى ۷۰ خیمه است و در هر خیمه‏اى ۷۰ تخت زرین نصب است که پایه ‏هایش از درّ و زبرجدى که مزین شده است بشاخه‏ هاى زمرد و بر هر تختى ۴۰ بستر است که کلفتى هر کدام ۴۰ زرع است و بر هر بسترى همسرى از حور العین پر غنج و دلال و عرب و باکره قرار گرفته.

جوان پرسید یا امیر المؤمنین مرا از معنى عرب بازگوى حضرت فرمود عروبه (مصدر عرب) غنج و ناز و کرشمه روحبخش و نشاط آور و اشتها انگیز است و سپید- رویند و تاجهاى لؤلؤ بسر نهاده‏اند و گردنبند بگردن و دست‏بند به دست دارند.

قسم بآنکه جانم به دست اوست در قیامت اگر پیامبران را چشم بر آنها افتد از بهاء و مقام رفیع آنها پا برهنه و پیاده شوند.

آن گاه شهیدان بسوى سفره‏هاى گهر نشان روند و بر آن نشینند و هر مردى از ایشان ۷۰ هزار از اهل بیت و ۴۸۰ همسایگان خود شفاعت کند حتى اینکه همسایگان بر سر نزدیک نشستن با آنها با هم منازعه کنند. و ایشان در جوار من و ابراهیم بر مائده خلد نشینند و هر صبح و شام بر خداى متعال نظر نمایند.

ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن فضل بن حسن طبرسی سوره آل‏ عمران آیه۱۶۱–۱۷۴