اقسام همسایه وحقوق آن کشف الاسرار و عده الأبرار

آن گه در سیاق آیت ذکر همسایگان کرد، و مراعات حقوق ایشان فرمود، گفت: وَ الْجارِ ذِی الْقُرْبى‏ وَ الْجارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ‏، و همسایگان بسیاراند، و حقوق ایشان بر اندازه قرب ایشان:

همسایه سراى است،

و همسایه نفس،

و همسایه دل،

و همسایه جان.

و همسایه سراى آدمیست، و همسایه نفس فریشته است، و همسایه دل سکینه معرفت، و همسایه جان حق جلّ جلاله.

همسایه سراى را گفت: وَ الْجارِ ذِی الْقُرْبى‏،

و همسایه نفس را گفت: وَ إِنَّ عَلَیْکُمْ لَحافِظِینَ‏،

و همسایه دل را گفت:أَنْزَلَ السَّکِینَهَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ‏،

و همسایه جان را گفت: و هو معکم اینما کنتم.

امّا حق همسایه سراى آنست که مراعات وى بنگذارى، و بمواسات خویش هر وقت او را از خود شاکر و آسوده دارى.

و حق همسایه نفس آنست که او را بطاعت خویش شاد دارى، و از معاصى خویش او را رنجور نکنى، تا چون از تو بر گردد، خشنود و شاکر بر گردد.

و حق همسایه دل آنست که معرفت خویش از شوائب بدعت و آلایش فتنه و حیرت پاک دارى، و بلباس سنّت و پیرایه حکمت آراسته کنى.

و حق همسایه جان آنست که اخلاق را تهذیب کنى، و اطراف را ادب کنى، و خاطر پر از حرمت دارى، و قدم از دو گیتى برگرفته، و از خود باز رسته، و حق را یکتا شده.

در اخبار بیارند که اللَّه گفت:«یا محمد، کن بى کما لم تکن، فأکون لک کما لم ازل».

 کشف الاسرار و عده الأبرار سوره نساء ۳۶-۴۰