توضیح طوبی در قرآن کشف الاسرار و عده الأبرار
«الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ طُوبى لَهُمْ» اى فرج لهم و غبطه و قرّه عین و هو فعلى من طیب العیش، اى العیش الطیّب لهم الجامع للنّعیم، گفته اند که طوبى نام بهشتست بلغت حبشه.
ابن عباس گفت طوبى درختى است در بهشت اصل آن در سراى على بن ابى طالب (ع) و در هر خانه اى و غرفه اى از غرفهاى مؤمنان از آن شاخى.
و در خبرست از مصطفى (ص) پرسیدند که یا رسول اللَّه ما طوبى؟ طوبى چیست؟ گفت:«شجره اصلها فى دارى و فرعها على اهل الجنّه»
درختى که اصل آن در سراى من و شاخه هاى آن در سراى مؤمنان، وقتى دیگر از وى پرسیدند جواب داد:«شجره اصلها فى دار على و فرعها على اهل الجنّه»
، گفتند یا رسول اللَّه یک بار چنان جواب دادى و یک بار چنین، گفت:«دارى و دار علىّ غدا واحده فى مکان واحد».
وعن ابن عمر قال ذکر عند النبى (ص) طوبى، فقال النبى یا با بکر هل بلغک ما طوبى؟
قال: اللَّه و رسوله اعلم، قال «طوبى شجره فى الجنّه لا یعلم طولها الا اللَّه فیسیر الرّاکب تحت غصن من اغصانها سبعین خریفا ورقها الحلل یقع علیها الطّیر کامثال البخت».
قال ابو بکر انّ هنالک لطیرا ناعما، فقال انعم منه من یأکله و انت منهم یا با بکر.
وعن ابى سعید الخدرى انّ رجلا قال یا رسول اللَّه ما طوبى؟ قال شجره فى الجنّه مسیره مائه سنه ثیاب اهل الجنّه تخرج من اکمامها.
وعن معویه بن قرّه عن ابیه قال قال رسول اللَّه (ص): طوبى شجره غرسها اللَّه بیده تنبت الحلى و الحلل و انّ اغصانها ترى من وراء سور الجنّه.
و قال ابو هریره: طوبى شجره فى الجنّه یقول اللَّه لها تفتّقى لعبدى عمّا شاء فتفتّق له عن الخیل بسروجها و لجمها و عن الإبل بازمتها و عمّا شاء من الکسوه، قال و ما فى الجنّه اهل منزل الّا و غصن من اغصان تلک الشجره متدلّ علیهم فاذا ارادوا ان یأکلوا من الثمره تدلّى فأکلوا منها ما شاءوا علیها طیرا مثال البخت فتجیء الطیر فیأکلون منها قدیرا و شواء ثمّ تطیر.
و عن عبید بن عمیر قال هى شجره فى جنّه عدن اصلها فى دار النبى (ص) و فى کل دار و غرفه منها غصن لم یخلق اللَّه لونا و لا زهره الّا و فیها منها، تنبع من اصلها عینان الکافور و السّلسبیل.
قال وهب بن منبه و تخرج من اصلها انهار الخمر و اللّبن و العسل و هى مجلس لاهل الجنّه، فذلک قوله: «طُوبى لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ».
«کَذلِکَ أَرْسَلْناکَ» اى کما ارسلنا قبلک رسلا ارسلناک الى امّتک، «قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِها أُمَمٌ» اى لست بدعا من الرّسل و لیست امّتک اوّل امّه ارسل الیها رسول- امّت در این آیت امّت دعوتاند، جهانداران که در جهانند مؤمن و کافر، مخلص و منافق، صدیق و زندیق همه در تحت آن شود، همانست که مصطفى (ص) گفت:«انا حظکم من الانبیاء و انتم حظى من الامم»
کشف الأسرار و عده الأبرار رشید الدین میبدى سوره الرعد آیه ۲۸-۳۸