معنی “مسّ” در قرآن کشف الأسرار و عده الأبرار

وَ لا تَرْکَنُوا إِلَى الَّذِینَ ظَلَمُوا  فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ ‏ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِیاءَ  ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ (۱۱۳) 

 

و بدانکه مسّ در قرآن بر سه وجه است:

یکى بمعنى‏ اصابت چنان که درین آیت گفت: فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ اى- یصیبکم لفحها. و در سوره الاعراف گفت: مَسَّ آباءَنَا الضَّرَّاءُ وَ السَّرَّاءُ اى- اصاب آباءنا الشدّه و الرّخاء.

و در سوره ص گفت: مَسَّنِیَ الشَّیْطانُ‏ اى- اصابنى- و در سوره الحجر گفت:

لا یَمَسُّهُمْ فِیها نَصَبٌ‏ اى- لا یصیبهم. و در آل عمران گفت: إِنْ تَمْسَسْکُمْ حَسَنَهٌ تَسُؤْهُمْ‏ اى- ان تصبکم.

 

وجه دوم مسّ بمعنى جماع، کقوله: فى البقره ما لَمْ تَمَسُّوهُنَ‏ یعنى- ما لم تجامعوهن‏ وَ إِنْ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَ‏. و فى الاحزاب‏ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَ‏ یعنى- من قبل ان تجامعوهنّ.

 

وجه سوم مسّ است بمعنى خبل، و ذلک فى قوله تعالى: الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِ‏ ، قوله:

وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِیاءَ اعوان یمنعونکم من عذاب اللَّه‏ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ‏ حال و لیس بعطف اى- حالکم حینئذ هذا.

 

کشف الأسرار و عده الأبرار، ج‏۴،سوره هود