محاسبه اعمال _ ترجمه بیان السعاده فى مقامات العباده سلطان محمد گنابادی«سلطانعلیشاه»

«وَ اللَّهُ سَرِیعُ الْحِسابِ»:

 

عطف است به جمله قبلى و در آن دفع توهّم است، زیرا ممکن است این توهّم پیش آید که اعمال بندگان زیاد است و به تدریج حاصل مى‏شود، به نحوى که ضبط آنها ممکن نیست تا خداوند به سبب اعمال به بندگان پاداش دهد. پس، خداوند براى دفع این توهّم فرمود: که خداوند، بزرگ و کوچک و کم و زیاد همه را محاسبه مى‏نماید، و چیزى از خدا مخفى نمى‏ماند، زیرا حساب او سریع است، و از سرعت حساب او این است که به حساب همه در یک آن نگاه مى‏کند، و همان طور که همه در یک دفعه، آنا مورد نظر خدا قرار مى‏گیرند، همه اعمال از صغیر و کبیر نیز در یک آن در نظر خدا واقع مى‏شوند. پس، حساب کسى از او فوت نمى‏شود، و هیچ یک از اعمال هیچ کس، از نظر خدا مخفى نمى‏ماند، و نمونه محاسبه و مکافات و مجازات خدا با بندگان، از اول تکلیف معلوم است، و از اعمال آنها هیچ کوچک و بزرگى به وقوع نمى‏پیوندند، مگر اینکه اندکى از مجازات آنها بر بندگان ظاهر مى‏شود، در صورتى که آنان متنبّه باشند نه غافل. براى شناختن این مطلب، بندگان را به محاسبه امر کردند، پیش از آنکه محاسبه خدا فرارسد، زیرا وقتى بنده‏ اى خودش را محاسبه مى‏کند، به این نحو که مراقب نفس و حسابگر اعمال آن است، بر او ظاهر مى‏شود که هر کارى از خیر و شرّ، فعل دیگرى یا عرضى از اعراض نفس یا خلقى از اخلاق نفس را در پى دارد.

پس اى بندگان خدا! خود را محاسبه نمایید پیش از اینکه محاسبه شوید، آن وقت است که مى‏ فهمید خداوند چیزى از اعمال بندگان را وانمى‏گذارد، مگر اینکه پاداش و جزاى آن را بدهد، و عمل‏ عمل کننده ‏اى از شما، خدا را از عمل‏ کننده دیگر مشغول نمى‏کند، و چیز کوچک به خاطر حقارت و کوچکى‏ اش از نظر خدا دور نمى‏ ماند.

 

 

ترجمه تفسیر بیان السعاده فى مقامات العباده، ج‏۲، بقره آیه۲۰۲