حَوارِیُّونَ _ ترجمه بیان السعاده فى مقامات العباده سلطان محمد گنابادی«سلطانعلیشاه»
حَوارِیُّونَ
فَلَمَّا أَحَسَّ عِیسى مِنْهُمُ الْکُفْرَ قالَ مَنْ أَنْصارِی إِلَى اللَّهِ قالَ الْحَوارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ اشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ (۵۲)
قالَ الْحَوارِیُّونَ حواریّین گفتند، وجه تسمیه آنان ازاینروست که آنان لباس مى شستند و لباسها را سفید مىکردند، روایت شده است که آنان پیرو عیسى بودند و دوازده نفر بودند و هر وقت گرسنه مى شدند مى گفتند یا روح اللّه گرسنه شدیم، پس او دستش را به زمین مىزد، خواه زمین صاف یا کوه، پس براى هر یک از آنان دو عدد نان از زمین خارج مىشد و آن را مىخوردند.
و هرگاه تشنه مىشدند مىگفتند یا روح اللّه ما تشنه شدیم، پس دستش را بر زمین مىزد چه بر زمین صاف یا کوه و از آنجا آب بیرون مىآمد و مىنوشیدند.
آنها گفتند: یا روح اللّه از ما برتر هم کسى هست؟ که هر وقت بخواهیم ما را مى خورانى و هر وقت بخواهم ما را مى نوشانى، و ما به تو ایمان آوردیم و پیرو تو شدیم، گفت: برتر از شما کسانى هستند که با دست خود کار مىکنند و از کسبشان مىخورند، در نتیجه این سخن، از آن پس، آنان لباس مى شستند و دستمزد مىگرفتند، و یا از آن جهت حواریّون گفتند که لباس سفید مىکردند یا اینکه آنان انصار و یاران او بودند، زیرا حوارىّ بر ناصر و بر یارى دهنده انبیا اطلاق مىشود، یا اینکه آنان سفیدکننده قلبها بودند، و خودشان اخلاص داشتند و خالص بودند و دیگران را نیز از پلیدى گناهان خالص مىکردند.
و اصل آن «حوار» است و یاء مشدّد از جهت مبالغه به آن متّصل شد، و گویا در این معانى بدون یاء استعمال نشده است.
نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ توافق در جواب اقتضا مىکرد که بگویند: «ما انصار تو هستیم به سوى خدا» ولى از آن عدول کردند از جهت اشعار به اینکه یارى کردن او یارى کردن خداست و لذا گفتند ما یارى کنندگان خدائیم.
آمَنَّا بِاللَّهِ به خدا ایمان آوردیم، این عبارت استیناف بیانى است در مقام تعلیل یا براى بیان کردن حال آنان است.
وَ اشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ یعنى شهادت بده که ما فرمانبردار و مطیع هستیم، یا اینکه مقصود از ایمان اذعان و مقصود از اسلام بیعت عامّه است، یا مقصود از ایمان و اسلام هر دو بیعت عامّه نبوى و قبول دعوت ظاهرى است، سپس از خطاب به عیسى (ع) سخن را گردانده و خدا را خطاب کردند و گفتند:
رَبَّنا آمَنَّا بِما أَنْزَلْتَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ (۵۳)
ترجمه تفسیر بیان السعاده فى مقامات العباده، ج۳، آل عمران آیه۵۲