لفظ امام در قرآن کشف الاسرار و عده الأبرار
بدانک لفظ- امام- در قرآن بر پنج وجه آید:
یکى امامست مقتداى خیر که مردم بوى اقتدا کنند چنانک ربّ العزّه گفت ابراهیم را: «إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً» یعنى قائدا فى الخیر یقتدى بسنّتک و هدیک، همانست که در سوره الفرقان گفت: «وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً» یعنى قاده فى الخیر یقتدى بنا.
وجه دوم امامست بمعنى نامه کردار بندگان، کقوله: «یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ» اى بکتابهم الّذى عملوا فى الدّنیا.
وجه سوم لوح محفوظ است، کقوله: «وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ» یعنى اللّوح المحفوظ.
وجه چهارم تورات است، کقوله فى سوره هود: «وَ مِنْ قَبْلِهِ کِتابُ مُوسى إِماماً» یعنى التوریه اماما یقتدى به و رحمه لمن آمن به، همانست که در سوره الاحقاف گفت: «وَ مِنْ قَبْلِهِ کِتابُ مُوسى إِماماً» یعنى التّوراه.
پنجم امام بمعنى طریقست، کقوله فى هذه السّوره:«وَ إِنَّهُما لَبِإِمامٍ مُبِینٍ» اى لبطریق واضح.«وَ لَقَدْ کَذَّبَ أَصْحابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلِینَ» الحجر دیار ثمود و هو واد بین المدینه و الشام، کذّبوا رسلهم یعنى صالحا و انّما قال کذّبوا المرسلین و رسولهم صالح وحده لانّ من کذّب رسولا فقد کذّب جمیع الرّسل.
کشف الأسرار و عده الأبرار رشید الدین میبدى سوره الحجر آیه ۴۳-۸۶