کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَهُ الْمَوْتِ ـ کشف الأسرار و عده الأبرار
کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَهُ الْمَوْتِ هر نفسى چشنده مرگ است و هر کسى را رهگذر بر مرگ است. راهى رفتنى و پلى گذشتنى و شرابى آشامیدنى. سیّد (ص) پیوسته مر امّت را این وصیت کردى که:
اکثر و اذکر هادم اللذات
زنهار مرگ را فراموش نکنید و از آمدن او غافل مباشید.
از ابراهیم ادهم سؤال کردند که اى قدوه اهل طریقت و اى مقدّم زمره حقیقت آن چه معنى بود که در سویداى سینه تو پدید آمد تا تاج شاهى از سر بنهادى و لباس سلطانى از تن بر کشیدى و مرقّع درویشى در پوشیدى و محنت و بینوایى اختیار کردى؟ گفت آرى روزى بر تخت مملکت نشسته بودم و بر چهار بالش حشمت تکیه زده که ناگاه آئینه اى در پیش روى من داشتند. در آن آئینه نگه کردم منزل خود در خاک دیدم و مرا مونس نه. سفرى دراز در پیش و مرا زاد نه، زندانى تافته دیدم و مرا طاقت نه، قاضى عدل دیدم و مرا حجت نه: اى مردى که اگر بساط امل تو گوشه اى باز کشند از قاف تا قاف بگیرد، بارى بنگر که صاحب قاب قوسین چه میگوید:
و اللَّه ما رفعت قدما و ظننت انى وضعتها و ما اکلت لقمه و ظننت انى ابتلعتها،
گفت بدان خدایى که مرا بخلق فرستاد که- هیچ قدمى از زمین برنداشتم که گمان بردم که پیش از مرگ من آن را بزمین باز توانم نهاد، و هیچ لقمه اى در دهان ننهادم که چنان پنداشتم که من آن لقمه را پیش از مرگ فرو توانم برد. او که سیّد اولین و آخرین است و مقتداى اهل آسمان و زمین است چنین میگوید و تو مغرور غافل امل دراز در پیش نهاده اى و صد ساله کار و بار ساخته و دل بر آن نهاده اى خبر ندارى که این دنیاى غدّار سراى غرور است نه سراى سرور، سراى فرار است نه سراى قرار.
| تا کى از دار الغرورى سوختن دار السرور | تا کى از دار الفرارى ساختن دار القرار | |
| اى خداوندان مال الاعتبار الاعتبار | وى خداوندان قال الاعتذار الاعتذار | |
| پیش از آن کین جان عذرآور فروماند ز نطق | پیش از آن کین چشم عبرتبین فروماند ز کار | |
اى غافل بیحاصل، تا چند شربت مراد آمیزى و تا کى دیک آرزو پزى. گاه چون شیر هر چت پیش آید همى شکنى، گاه چون گرگ هر چه بینى همى درى، گاه چون کبک بر کوهسار مراد مى پرى، گاه چون آهو در مرغزار آرزو مى چرى، خبر ندارى که این دنیا که تو بدان همى نازى و ترا مى فریبد و در دام غرور میکشد لعبى و لهوى است. سراى بىسرمایگان و سرمایه بى دولتان و بازیچه بیکاران.
کشف الأسرار و عده الأبرار ـ سوره العنکبوت