سوالات ابن صوریا دانشمند یهودی از حضرت رسول اکرم(ص)ترجمه تفسیرمجمع البیان
ابن عباس میگوید سبب نزول آیه بنا بر روایتى این است: هنگامى که پیامبر اسلام وارد مدینه شد، ابن صوریا و گروهى از یهود فدک بمحضرش رسیده و پرسشهایى نمودند گفتند: چگونه است خواب تو ما جریان خواب پیامبرى را که در آخر زمان میآید میدانیم و چگونگى آن بگوش ما رسیده است؟.
فرمود: دو چشم من میخوابد ولى قلبم بیدار است.
گفتند: راست گفتى و لیکن ما را با خبر ساز که بچّه ارتباط بپدر دارد و یا از مادر است؟
فرمود: استخوانها و رگ و پىهاى او از مرد و گوشت و خون و ناخن و مو از زن است.
گفتند: راست گفتى اى محمّد چه شده که برخى از بچه ها شباهت کامل باعمام خویش دارند و هیچگونه شباهتى بدائیهاى خویش ندارند و بعضى دیگر بر عکس؟
فرمود: هر کدام از زن و مرد نطفه او غلبه بر نطفه دیگرى کند شباهت از او خواهد بود.
گفتند: راست گفتى اى محمّد، پروردگار خویش را بما معرفى کن و خصوصیاتش را بیان نما؟
در این هنگام خداوند سوره «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» را- که اوصاف خداوند در آن مذکور است- نازل فرمود.
ابن صوریا گفت: یک مطلب دیگر است اگر آن را نیز بگویى ما ایمان بتو خواهیم آورد و پیروى تو مینمائیم و آن مطلب این است: کدام ملک واسطه بین تو و خداوند است و بوسیله او نازل میشود آنچه خدا فرو میفرستند؟
فرمود: جبرئیل.
ابن صوریا گفت: او دشمن ما است و دستور کشتن و سختى و جنگ بوسیله او نازل میشود و میکائیل واسطه گشایش و آسانى است و اگر واسطه تو میکائیل بود ما ایمان بتو میآوردیم.
ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن فضل بن حسن طبرسی سوره البقره آیه۸۷ –۱۰۱